Σαν σήμερα: «Το όνομά μου είναι Άνθρωπος!»

Εφημερίδα 'Μακεδονία', φύλλο της 2.10.1976
(Πηγή: Εθνική Βιβλιοθήκη).

Η έκδοση του Πόλε!

(Γράφει ο ιστορικός ρέκτης Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Στις 1 Οκτωβρίου του 1976 ο Γερμανός δικηγόρος, πολιτικός και μαχητικός ακτιβιστής Ρολφ Πόλε, τότε 34 ετών, εκδόθηκε από τις ελληνικές στις δυτικογερμανικές αρχές, κατόπιν απόφασης (με πλειοψηφία 4-1) του Αρείου Πάγου. Ο Άρειος Πάγος ακύρωσε έτσι, την πρωτόδικη απόφαση του Εφετείου, το οποίο με ψήφους 3-2 είχε απορρίψει το σχετικό αίτημα των γερμανικών αρχών, με το αιτιολογικό ότι η δράση του, επομένως και οι κατηγορίες που τον βάρυναν (ήταν νομικός σύμβουλος στην Οργάνωση Φράξια Κόκκινος Στρατός) είχαν πολιτικό χαρακτήρα. Ακολούθησε ο εγκλεισμός του στα γερμανικά «λευκά κελιά», έως το 1982 που αφέθηκε ελεύθερος λόγω ολοκλήρωσης της ποινής του. Το 1984 επέστρεψε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στη χώρα μας, όπου και νυμφεύθηκε τη συνήγορό του, Κατερίνα Ιατροπούλου. Ο Πόλε δε θέλησε να γυρίσει ποτέ στην πατρίδα του και πέθανε τελικά στην Ελλάδα (όπου εργαζόταν ως καθηγητής γερμανικών και μεταφραστής) στις 7 Φεβρουαρίου του 2004 και σε ηλικία μόλις 62 ετών, από καρκίνο.

Ποιος ήταν ο Πόλε.

Ο Πόλε γεννήθηκε στο Βερολίνο, στις 4 Γενάρη του 1942. Ήταν γιος του καθηγητή Νομικής Ρούντολφ Πόλε. Φοίτησε στο Μαξιμιλιανό Γυμνάσιο του Μονάχου και ακολούθως, σπούδασε νομικά σε Βερολίνο και Μόναχο, λαμβάνοντας το πτυχίο του δικηγόρου (1966). Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εντάχθηκε στον Φιλελεύθερο Φοιτητικό Σύνδεσμο της Γερμανίας, που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Αργότερα έγινε μέλος της εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης  (APO) και το 1967 εκλέχτηκε πρόεδρος ενός φοιτητικού συλλόγου στο Μόναχο. Μετά την απόπειρα δολοφονίας κατά του φοιτητή Ρούντι Ντούτσκε τον Απρίλιο του 1968 και τη συμμετοχή του σε διάφορες διαδηλώσεις, ανάλαβε δικηγόρος υπεράσπισης αρκετών μελών της APO, που είχαν συλληφθεί.

Δράση και καταδίκη.

Το 1969 ο Πόλε καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκιση χωρίς αναστολή, για συμμετοχή στις ταραχές του Πάσχα του 1968. Αν και ο Πόλε δεν χρειάστηκε να εκτίσει την ποινή του, η καταδίκη αυτή συνέβαλε στην περαιτέρω ριζοσπαστικοποίησή του και στην εμπλοκή (σύμφωνα με τις κατηγορίες) στην ένοπλη δράση. Το 1971 συνελήφθη ξανά και αφού έμεινε προφυλακισμένος για περίπου 2 χρόνια, το 1974 καταδικάστηκε σε 6,5 χρόνια φυλάκιση για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, κατοχή όπλων και υποστήριξη της Φράξιας Κόκκινος Στρατός. Ωστόσο, αρνιόταν κατηγορηματικά ότι ήταν υποστηρικτής της. Όταν του ζητήθηκε από τον δικαστή να παράσχει πληροφορίες για τον εαυτό του, διάβασε τους στίχους του τραγουδιού Mein Name ist Mensch (Το όνομά μου είναι Άνθρωπος).

Rolf Pohle (1942-2004)

Πολιτικός πρόσφυγας.

Tον Μάρτιο του 1975, το «Κίνημα της 2ας Ιουνίου» (στρατιωτική οργάνωση που συνεργαζόταν με τη Φράξια Κόκκινος Στρατός), απήγαγε το γνωστό πολιτικό του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Πέτερ Λόρεντς, απειλώντας ότι θα τον σκότωνε, αν δεν απελευθερώνονταν άμεσα ο Πόλε και άλλα μέλη της οργάνωσης. Οι γερμανικές αρχές δέχτηκαν τα αιτήματα και απελευθέρωσαν τους κρατουμένους, που μεταφέρθηκαν με αεροπλάνο στη Νότια Υεμένη (όπου τους δόθηκε πολιτικό άσυλο) συνοδευόμενοι από τον πάστορα και πρώην δήμαρχο του Βερολίνου, Χάινριχ Άλμπερτς. Από εκεί ο Ρολφ ήρθε λίγο μετά στην Ελλάδα, όπου και συνελήφθη στις 26 Ιουλίου του 1976, όταν στην κυβέρνηση ήταν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ο Πόλε πιάστηκε βάσει εντάλματος που είχαν εκδώσει οι γερμανικές αρχές, αμέσως μετά την απελευθέρωση του Λόρεντς.

Κινητοποιήσεις υπέρ του Πόλε.

Στην Αθήνα υπήρξαν έντονες λαϊκές αντιδράσεις υπέρ του Γερμανού ακτιβιστή, αφού το κλίμα της εποχής -με πρόσφατα ακόμη τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, της Κυπριακής τραγωδίας, της πτώσης της χούντας και του ύποπτου θανάτου του Αλέξανδρου Παναγούλη- είχε διαμορφωθεί σαφώς προς τα αριστερά, με αντιαμερικανικό προσανατολισμό και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, σχεδόν ολόκληρη η τότε αντιπολίτευση (ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ) πήρε θέση υπέρ της άμεσης απελευθέρωσής του.

Η κυβέρνηση, «μουδιασμένη» αρχικά από τις κινητοποιήσεις, παρέπεμψε το ζήτημα στη δικαιοσύνη. Στην πρώτη δίκη του Πόλε, η πλειοψηφία των δικαστών του Εφετείου (μεταξύ των οποίων ήταν ο μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης) τον απάλλαξε από τις κατηγορίες και απέρριψε το αίτημα έκδοσης, με το σκεπτικό ότι τα κίνητρα και η δράση του στη Γερμανία ήταν πολιτικά, δραστηριότητα δηλαδή, που προστατεύεται από το Ελληνικό Σύνταγμα. Ωστόσο ο Άρειος Πάγος άσκησε έφεση κατά της  απόφασης του Εφετείου, την οποία και εξαφάνισε, με αποτέλεσμα ο Πόλε να σταλεί στη χώρα του, όπου αντιμετωπίστηκε σαν «τρομοκράτης». Τον Πόλε, πλην της Ιατροπούλου, υπερασπίστηκαν κορυφαίοι δικηγόροι όπως οι Ευάγγελος Γιαννόπουλος, Νίκος Ανδρουλάκης κ.α.  

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CE%BB%CF%86_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5

https://www.reader.gr/san-simera/o-rolf-pole-i-politiki-bia-i-polykroti-ekdosi-toy-sti-germania-kai-o-sartzetakis/589355

https://www.kathimerini.gr/world/561445267/i-ekdosi-toy-rolf-pole-sti-germania/