Ο «ματωμένος» Δεκέμβρης του 1944

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Κάθε Δεκέμβριο η σκέψη μου πλανιέται σε εκείνο το ολέθριο «κίνημα των Αριστερών»[*] με στόχο την κατάληψη της εξουσίας, που φέτος συμπληρώθηκαν 80 ακριβώς έτη από το ξέσπασμά του. Με το ψύχραιμο βλέμμα ενός μελετητή της ιστορίας και τόσα χρονιά μετά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με τους λόγους που ο λαός της Αθήνας βίωσε μία ακόμη τραγωδία εφάμιλλη εκείνων της Κατοχής, μόλις δύο μήνες μετά την Απελευθέρωσή του (12 Οκτωβρίου ’44) από τα ναζιστικά στρατεύματα.

[*]σύμφωνα με μία χαρακτηριστική έκφραση του πατέρα μου Δημήτρη Νικολαΐδη (1927-1990) ο οποίος είχε ζήσει τις δραματικές αυτές στιγμές της νεώτερης ιστορίας μας, ως ένας 17χρονος, ορφανός από πατέρα. Μάλιστα λίγο έλειψε να χάσει τη ζωή του όταν δίχως λόγο (ο ίδιος ήταν αμέτοχος στα γεγονότα) τον πολυβόλησε ένα βρετανικό αεροπλάνο ενώ προχωρούσε αμέριμνος επί της Ιεράς Οδού, στο ύψος της Γεωπονικής Σχολής. Στη φωτογραφία διακρίνεται (αριστερά) να βαδίζει μαζί με έναν φίλο του στην Οδό Σταδίου (1944). Φορούν τις στολές εξόδου του Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα.

Ιστορικό πλαίσιο

Βρισκόμαστε στο τελευταίο πια στάδιο της ανθρωποσφαγής του Β’ Π.Π. που είχε αρχίσει, τυπικά στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1939, όταν η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία κήρυξαν τον πόλεμο στη ναζιστική Γερμανία, με αφορμή τις συμμαχικές τους υποχρεώσεις προς την Πολωνία. 

Δεκέμβριος 1975: Πως γεννήθηκε η «Ε.Ο. 17Ν»

Τον Ιούλιο του 1974 η λεγόμενη «χούντα των συνταγματαρχών» που είχε καταδυναστεύσει το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού (εξαιρουμένων των οργάνων της και ελαχίστων υποστηρικτών) κατάρρευσε σα «χάρτινος πύργος» λόγω της εμπλοκής της στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, εκλεγμένου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960-1977). Η Τουρκική εισβολή που ακολούθησε στο νησί (20.7.1974) υπό την ανοχή (αν όχι με τις «ευλογίες») των Η.Π.Α και του Ν.Α.Τ.Ο. αλλά και με «μουδιασμένη» αποδοχή των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, δίνει τη «χαριστική βολή» στο τυραννικό καθεστώς του «αφανούς δικτάτορα» Δημήτρη Ιωαννίδη (25.11.1973 – 23.7.1974), πρώην επικεφαλής της πανίσχυρης Ε.Σ.Α. Οι στρατιωτικοί, δηλώνοντας αδυναμία να φέρουν σε πέρας έναν ολοκληρωτικό πόλεμο Ελλάδας-Τουρκίας, καλούν τους παλαιούς πολιτικούς (που οι ίδιοι είχαν εκδιώξει, στις 21.4.1967 ως «φαύλους») σε σύσκεψη, παραδίδοντάς τους την εξουσία τις βραδινές ώρες της 23^ης Ιουλίου. Τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας (24.7.74) ο αυτοεξόριστος στο Παρίσι από το 1963, πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής φτάνει αεροπορικώς στην Αθήνα και αναλαμβάνει πρόεδρος μίας (προσωρινής) Κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας. Σημειώνεται ότι ο Σερραίος πολιτικός ορκίστηκε σε τελετή μέσα στη Μητρόπολη, υπό τη σκέπη του διορισμένου από τη χούντα «προέδρου της δημοκρατίας» στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Σεραφείμ.

Ένοπλες επεμβάσεις «συμμάχων» στην Ελλάδα.

(Του Νίκου Δ. – Θ. Νικολαΐδη)

Ο Δεκέμβριος είναι ένας μήνας διαχρονικά ταυτισμένος με μία σειρά από δραματικά γεγονότα που «σημάδεψαν» αποφασιστικά την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας.  Από τον «ματωμένο» Δεκέμβρη του 1944 στην πρωτεύουσα (που θεωρείται σαν το προανάκρουσμα του εμφυλίου πολέμου 1946-1949) έως τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου στα Εξάρχεια το Δεκέμβριο του 2008 (που πυροδότησε ανεξέλεγκτες αντιδράσεις για πολλές ημέρες, απειλώντας μέχρι και… ανατροπή του κοινωνικού καθεστώτος) η σκέψη όλων μας αυτές τις ημέρες αναζητεί τις αιτίες οι οποίες προκαλούν τέτοιας έκτασης συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις. Η χώρα μας είναι μικρή, με εμφανή την υστέρηση σε σχέση με τις ισχυρές (οικονομικά και πολιτικά) χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως στον αντίποδα διαθέτει μία γεωγραφική θέση που την καθιστά αρκετά σημαντική για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Στη φωτογραφία: Μαχητές του ΕΛΑΣ ταμπουρωμένοι σε δρόμο της Αθήνας το Δεκέμβριο του 1944. Φορούν γερμανικές χλαίνες και κράνη (φωτογραφία: Dmitri Kessel)