Σαν σήμερα: Επί ποδός πολέμου!

 

(Πηγή: corfupress.gr)

Όταν Ελλάδα και Τουρκία βρέθηκαν ένα βήμα πριν τη σύρραξη!

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Μπιλ Κλίντον (Ιανουάριος 1996):«Νόμιζα ότι οι βοηθοί μου αστειεύονταν όταν έλεγαν ότι η Τουρκία και η Ελλάδα θα εμπλακούν σε πόλεμο για βραχονησίδες στις οποίες δεν ζουν παρά μόνο πρόβατα».

«Κρίση στα Ίμια» ονομάζεται εμφατικά η έντονη αντιπαράθεση που ξέσπασε τον Ιανουάριο του 1996 μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, έχοντας αφορμή την αμφισβήτηση από την δεύτερη, του καθεστώτος κυριαρχίας υπέρ της πρώτης που ίσχυε στην περιοχή των βραχονησίδων του Αιγαίου Πελάγους, με βάσει την παλαιότερη (1932) Ιταλο-τουρκική σύμβαση. Κατά τη διάρκεια των 7 ημερών που διήρκεσε η κρίση, το ενδεχόμενο κήρυξης ενός πολέμου μεταξύ των δύο χωρών υπήρξε πολύ πιθανό και αποφεύχθηκε χάρις στην παρέμβαση του ΝΑΤΟ αλλά κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης αναδείχθηκε η δυσπιστία του τότε Έλληνα πρωθυπουργού (ο Κώστας Σημίτης μόλις είχε αναλάβει την εξουσία) προς την ηγεσία κρατικών υπηρεσιών και ειδικότερα των ενόπλων δυνάμεων, με χαρακτηριστική τη μετέπειτα δήλωσή του πως «οι ένοπλες δυνάμεις έφταιξαν και θα πληρώσουν». Επίσης, η φράση του «θέλω να ευχαριστήσω την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών» που μάλιστα ειπώθηκε εντός της Ελληνικής Βουλής, από πολλούς ερμηνεύτηκε ως ταπεινωτική για τη χώρα. Αργότερα ο τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Χρήστος Λυμπέρης επιχείρησε να απαντήσει στις αιτιάσεις εναντίον του, εκδίδοντας ένα πόνημα με θέμα τη διαχείριση κρίσεων.

Το ιστορικό της κρίσης.

Ο τότε δήμαρχος Καλύμνου θορυβημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία αμφισβητούσε την ελληνική κυριαρχία στα Ίμια, αποβιβάστηκε την Πέμπτη  25.1.1996 στη βραχονησίδα Μικρή Ίμια και με τη συνδρομή του αστυνομικού διευθυντή Καλύμνου ύψωσε εκεί την ελληνική σημαία. Την επομένη μέρα η ελληνική σημαία υψώθηκε και στη Μεγάλη Ίμια. Όταν τουρκικά κανάλια μετέδωσαν τις σχετικές εικόνες στην Τουρκία ξέσπασαν αντιδράσεις. Δύο μέρες μετά, τούρκοι δημοσιογράφοι της εφημερίδας Χουριέτ του παραρτήματος Σμύρνης έφτασαν με ελικόπτερο στις βραχονησίδες και αφού υπέστειλαν την ελληνική σημαία, ύψωσαν εκείνη της χώρας τους. Η όλη επιχείρηση βιντεοσκοπήθηκε και εν συνεχεία προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι της εφημερίδας. Η Ελλάδα αντέδρασε άμεσα και (παρά τις εντολές της πολιτικής ηγεσίας που επιθυμούσε μόνο την υποστολή της τουρκικής σημαίας) ένα περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού μετέβη στις βραχονησίδες και στη θέση της τουρκικής σημαίας ύψωσε την ελληνική. Επιπλέον, το ίδιο βράδυ (28 Ιανουαρίου) στην περιοχή έφτασαν Έλληνες βατραχάνθρωποι με την διαταγή να φρουρούν όλη τη νύκτα την ελληνική σημαία. Το απόγευμα της Δευτέρας 29 Ιανουαρίου ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης προειδοποίησε την Τουρκία μέσω των προγραμματικών δηλώσεών του στη Βουλή. Η Τουρκάλα ομόλογός του Τανσού Τσιλέρ, ανταπαντώντας την επομένη μέρα από το βήμα της τουρκικής Βουλής, δήλωσε ότι ο ελληνικός στρατός και η ελληνική σημαία θα απομακρυνθούν άμεσα από τα Ίμια.

Η τραγωδία.

Μία ημέρα μετά (ξημερώματα της 31.1.1996) τουρκικές μονάδες καταδρομών αποβιβάστηκαν στις νησίδες, όπου και έγιναν αντιληπτές από το ελληνικό Ναυτικό. Στις 5:30 π.μ. ένα ελικόπτερο απογειώθηκε από φρεγάτα του ελληνικού Ναυτικού με πλήρωμα τους αξιωματικούς Χριστόδουλο Καραθανάση, Έκτορα Γιαλοψό και Παναγιώτη Βλαχάκο και κατευθύνθηκε στο σημείο ώστε να διαπιστωθεί η παρουσία εχθρικών μονάδων. Κάτω από εντελώς (έως και σήμερα) αδιευκρίνιστες συνθήκες, το ελικόπτερο κατέπεσε και οι τρεις επιβαίνοντες Έλληνες στρατιωτικοί (δύο υποπλοίαρχοι κι ένας αρχικελευστής) βρήκαν το θάνατο. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή του Π.Ν., αίτια της συντριβής στάθηκαν οι άστατες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν και ο αποπροσανατολισμός του κυβερνήτη. Ωστόσο μία ατεκμηρίωτη άποψη, βασισμένη στην έντονη φημολογία που αναπτύχθηκε στην ελληνική κοινή γνώμη, κάνει λόγο για κατάρριψη του ελικοπτέρου, η οποία αποκρύφτηκε προκειμένου να αποφευχθεί η ένοπλη σύρραξη Ελλάδας – Τουρκίας. Λίγες μόνο ώρες μετά το τραγικό επεισόδιο με την απώλεια των τριών Ελλήνων βαθμοφόρων, όλες οι ελληνικές και τουρκικές δυνάμεις αποχώρησαν από την περιοχή, κατόπιν μεσολάβησης των ΗΠΑ και υπό την εποπτεία αεροσκαφών του Αμερικανικού 6^ου Στόλου. Ρόλο μεσολαβητή έπαιξε ο Αμερικανός διπλωμάτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ύστερα από εντολή του τότε προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Μπιλ Κλίντον. Μετά το συμβάν οι περισσότερες χώρες απέφυγαν επιμελώς να λάβουν μια σαφή θέση στο αμφιλεγόμενο, έκτοτε, ζήτημα των Ιμίων.